همه چیز درباره هیپوکلسمی (بیماری کمبود کلسیم)

کلسیم یک ماده معدنی حیاتی است که برای ساختن استخوان ها و دندان های محکم در بدن مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین کلسیم برای عملکرد صحیح قلب و سایر عضلات مورد نیاز است. دریافت ناکافی این ماده معدنی برای بدن باعث مشکلاتی همانند

-پوکی استخوان

-استئوپنی

-بیماری کمبود کلسیم (هیپوکلسمی)

شده و همچنین کمبود آن در کودکان باعث رشد نکردن قد به صورت کامل بالقوه در بزرگسالی می شود.

چه عواملی باعث هیپوکلسمی می شود؟

بسیاری از افراد با افزایش سن در معرض خطر کمبود کلسیم قرار میگیرند. از عوامل این کمبود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-مصرف کلسیم ضعیف در طی یک دوره طولانی مدت ، به ویژه در دوران کودکی

-داروهایی که ممکن است جذب کلسیم را کاهش دهند

-عدم تحمل غذایی به غذاهای غنی از آن

-تغییرات هورمونی ، به ویژه در زنان

-عوامل ژنتیکی خاص

همچنین در دوران یائسگی کاهش هورمون استروژن باعث لاغر شدن سریعتر استخوان ها می شود و  زنان برای جلوگیری از پوکی استخوان و بیماری کمبود آن باید میزان این ماده دریافتی را افزایش دهند.

اختلال هورمونی هیپوپاراتیروئیدیسم نیز ممکن است باعث بیماری کمبود این مکمل شود. افراد مبتلا به این بیماری به اندازه کافی هورمون پاراتیروئید تولید نمی کنند که سطح آن را در خون کنترل می کند.

از دیگر دلایل هیپوکلسمی می توان به سو تغذیه و سو جذب اشاره کرد. سو تغذیه زمانی است که مواد مغذی کافی دریافت نمی کنید ، در حالی که سو جذب هنگامی است که بدن نمی تواند ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز غذای خود را جذب کند.

از دیگر عوامل کمبود در بدن عبارتند از:

-مقادیر کم ویتامین D ، که جذب کلسیم را دشوار می کند

-داروهایی مانند فنی توئین ، فنوباربیتال ، ریفامپین ، کورتیکواستروئیدها

-پانکراتیت

-هیپرمنیزمی و هیپومنیزمی

-هیپرفسفاتمی

-شوک سپتیک

-انتقال خون گسترده

-نارسایی کلیه

-داروهای شیمی درمانی خاص

-“سندرم استخوان گرسنه” که ممکن است پس از جراحی برای هایپرپاراتیروئیدیسم رخ دهد

برداشتن بافت غده پاراتیروئید به عنوان بخشی از جراحی برداشتن غده تیروئید

چگونه این کمبود تشخیص داده می شود؟

کمبود کلسیم علائم کوتاه مدت ایجاد نمی کند زیرا بدن با مصرف مستقیم آن از استخوان ها سطح آن را حفظ می کند. اما سطح پایین آن در طولانی مدت می تواند اثرات جدی داشته باشد.

در صورت شک به ابتلا به هیپوکلسمی، یک نمونه خون برای بررسی سطح این مکمل از خون شما گرفته شده میزان آلبومین و کلسیم یونیزه یا “آزاد” شما اندازه گیری می شود. سطح پایین کلسیم پایدار در خون شما ممکن است تشخیص بیماری را تأیید کند. همچنین در صورت مشاهده علائم بیماری سابقه پزشکی شما سابقه پوکی استخوان در خانواده شما بررسی می شود.

هیپوکلسمی در نوزادان

هیپوکلسمی نوزادی بلافاصله پس از تولد در نوزادان رخ می دهد و بیشتر موارد آن در دو روز اول پس از تولد رخ می دهد. اما هیپوکلسمی دیررس می تواند سه روز پس از تولد یا دیرتر رخ دهد.

از عوامل خطرناک نوزادان می توان به کوچک بودن سن و دیابت مادر اشاره کرد. همچنین از عوامل پدید آمدن آن نوشیدن شیر گاو یا شیر خشک با مقدار زیاد فسفات نیز می باشد.

علائم هیپوکلسمی نوزادان شامل موارد زیر است:

-عصبانیت

-تغذیه ضعیف

-تشنج

-آپنه ، یا تنفس کند

-تاکی کاردی یا ضربان قلب سریعتر از معمول

با آزمایش خون نوزاد میزان کل کلسیم یا سطح کلسیم یونیزه، تشخیص داده می شود. سطح گلوکز نوزاد نیز برای رد کاهش قند خون آزمایش خواهد شد.

درمان به طور معمول شامل تزریق وریدی گلوکونات کلسیم و به دنبال آن چند روز مکمل خوراکی است.

عوارض احتمالی هیپوکلسمی چیست؟

عوارض ناشی از بیماری کمبود کلسیم شامل آسیب به چشم ، ضربان قلب غیر طبیعی و پوکی استخوان است.

عوارض ناشی از پوکی استخوان عبارتند از:

-ناتوانی

-شکستگی ستون فقرات یا سایر شکستگی های استخوان

-مشکل در راه رفتن

-در صورت عدم درمان ، بیماری کمبود کلسیم در نهایت می تواند کشنده باشد.

هیپوکلسمی چگونه درمان می شود؟

درمان کمبود کلسیم معمولا با افزودن میزان دریافتی آن از طریق اصلاح رژیم غذایی و دریافت مکمل ها صورت می گیرد. درصورت ناکافی بودن این روش درمان، پزشک ممکن است بخواهد با تزریق منظم کلسیم ، سطح آن را تنظیم کند.

مکمل های کلسیم که مصرف آن ها معمولاً توصیه می شوند عبارتند از:

-کربنات کلسیم که کمترین هزینه را دارد و بیشترین مقدار این عنصر را داراست.

-سیترات کلسیم ، که به راحتی جذب می شود

-فسفات کلسیم ، که به راحتی جذب می شود و باعث یبوست نمی شود

-مکمل های کلسیم به صورت مایع ، قرص و شکلات قابل جویدن در دسترس هستند.

احتیاط کنید

با مصرف مقدار زیادی مکمل خود درمانی نکنید. مصرف بیش از دوز توصیه شده بدون تأیید پزشک می تواند منجر به مسائل جدی مانند سنگ کلیه شود.

لازم به ذکر است که برخی از داروها می توانند با مکمل ها تأثیر منفی داشته باشند. این داروها عبارتند از:

-بتا بلاکرهای فشار خون مانند آتنولول ، که اگر در طی دو ساعت از مصرف مکمل های کلسیم استفاده شود، ممکن است جذب آن را کاهش دهد.

-ضد اسیدهای حاوی آلومینیوم ، که باعث افزایش سطح آلومینیوم خون میشود.

گیرنده های اسید صفراوی کاهش دهنده کلسترول مانند کلستیپول، که جذب کلسیم را کاهش می دهد.

داروهای حاوی استروژن

دیگوکسین، زیرا می تواند سمیت دیگوکسین را افزایش دهد.

دیورتیک ها

آنتی بیوتیک های خاصی مانند فلوئوروکینولون ها و تتراسایکلین ها که با مکمل های کلسیم جذب آنها دچار مشکل میشود.

چگونه می توان از هیپوکلسمی پیشگیری کرد؟

با قرار دادن کلسیم در رژیم غذایی هر روز می توانید از بیماری هیپوکلسمی جلوگیری کنید.

توجه داشته باشید که در انتخاب غذاهای پر کلسیم، گزینه های کم چرب یا بدون چربی را برگزینید تا خطر ابتلا به کلسترول بالا و بیماری های قلبی را کاهش دهید.

از مواد حاوی کلسیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-شیر

-ماست

-روغن ساردین

-ماهی قزل آلا

-توفو

-لوبیا سفید

-سبزی کلارد

-آب پرتقال

به جز افزایش سطح مصرف، روش های دیگری هم برای کنترل میزان آن در بدن وجود دارند که شامل موارد ذیل می شوند:

مصرف ویتامین دی

ویتامین دی میزان جذب کلسیم در خون را افزایش می دهد و برای افزایش جذب کلسیم می توانید غذای غنی از ویتامین دی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این شامل:

-ماهی های چرب مانند ماهی آزاد و ماهی تن

-آب پرتقال غنی شده

-شیر غنی شده

-قارچ پورتوبلو

-تخم مرغ.

نور خورشید بدن شما را به ساخت ویتامین دی تحریک می کند، بنابراین قرار گرفتن در معرض آفتاب به طور منظم همچنین می تواند به افزایش سطح ویتامین دی کمک کند.

تغییر سبک زندگی

علاوه بر حفظ سطح کلسیم و ویتامین دی سالم ، تغییرات خاصی در سبک زندگی وجود دارد که می توانید برای ارتقا سلامت استخوان انجام دهید. این شامل:

-حفظ وزن بدن سالم

-ورزش منظم

-محدود کردن مصرف دخانیات و مصرف الکل

شما می توانید قرص جوشان کلسیم سینا پیشگام را برای بهبود میزان این ماده در بدن خود تهیه نمایید.

منبع