هر آنچه باید درباره مکمل گلوتامین بدانید

گلوتامین از جمله مواد غذایی مناسب برای پرورش اندام است که به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این ماده مغذی توسط بدن تولید می‌شود. با این وجود  در بسیاری از مواقع استفاده از مکمل گلوتامین برای رفع نیاز بدن توصیه می‌شود. از این رو در متن زیر به فواید، عوارض و نحوه استفاده از این مکمل خواهیم پرداخت.

مکمل گلوتامین چیست؟

گلوتامین اسید آمینه مهم و ضروری بدن است که عملکردهای بسیاری را در بدن موجب می‌شود. آمینو اسیدها ماده سازنده پروتئین‌ها هستند و از عوامل حیاتی سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شوند. پروتئین‌ها در بدن وظایف مختلفی از قبیل حمل مواد مغذی برای بافت‌ها و سلول‌ها، آنزیم و هورمون‌های مختلف بدن و … را به عهده دارند.

این آمینواسیدها به دو صورت ال-گلوتامین و دی-گلوتامین وجود دارند. این دو تقریباً شبیه به یکدیگر هستند و تنها  در آرایش اتمی تفاوت‌هایی در آن ها دیده می‌شود.

در واقع گلوتامین موجود در مواد غذایی و آنچه که در سنتز پروتئین ایفای نقش می‌کند؛ همان ال-گلوتامین است که به طور کلی به آن گلوتامین می‌گویند. گلوتامین در سلامت روده نیز نقش مهمی را ایفا می‌کند.

این آمینو اسید در بدن به طور طبیعی سنتز می‌شود. همچنین مواد غذایی بسیاری وجود دارد که حاوی گلوتامین هستند. با این وجود ممکن است در مواقعی نیاز بیشتری به ال-گلوتامین را در خود احساس کنید.

مواد غذایی حاوی گلوتامین

گلوتامین در بسیاری از مواد غذایی از جمله گوشت حیوانات موجود است. به طور تقریبی در یک رژیم غذایی معمولی به میزان 3 تا 6 گرم گلوتامین یافت می‌شود. البته این مقدار با توجه به نوع رژیم غذایی تغییر می‌کند.

به عنوان نمونه گلوتامین موجود در برخی از مواد غذایی را در متن زیر آورده‌ایم.

تخم مرغ حاوی 4.4 درصد گلوتامین است.(0.6 گرم یک تخم مرغ 100 گرمی را گلوتامین تشکیل می‌دهد.)

گوشت گاو: 4.8 درصد (هر 100 گرم گوشت گاو حاوی 1.2 گرم گلوتامین است.)

شیر فاقد چربی: 8.1 درصد (0.3 گرم از 100 گرم شیر را گلوتامین شامل می‌شود.)

برنج سفید: 11.1 درصد (در هر 100 گرم برنج سفید، 0.3 گرم گلوتامین موجود است.)

ذرت: 16.2 درصد (0.4 گرم در هر 100 گرم ذرت را گلوتامین شامل می‌شود.)

با توجه به متن بالا برنج سفید و ذرت بیشترین مقدار گلوتامین را دارند، با این حال پروتئین‌ها منبع اصلی این ماده غذایی محسوب می‌شوند.

نقش گلوتامین در سیستم ایمنی بدن

از مهم‌ترین نقش‌های آمینو اسید در بدن بهبود سیستم ایمنی است. این ماده یک منبع سوخت مهم برای سلول‌های ایمنی بدن از جمله گلبول‌های سفید خون و سلول‌های روده محسوب می‌شود.

در صورتی که گلوتامین به اندازه نیاز بدن تولید نشود، نیاز خود را از طریق تجزیه ذخایر پروتئین موجود در ماهیچه‌ها یا مانند آن رفع می‌کند. در این حالت عملکرد سیستم دفاعی بدن نیز با خطر مواجه خواهد شد.

خونریزی یا جراحات موجب کاهش مقدار قابل توجهی گلوتامین در بدن می‌شوند. از این رو در جراحات اساسی همانند سوختگی مکمل‌های گلوتامین به بیماران تجویز می‌شود.

مطالعات بسیاری در این خصوص ثابت کرده‌اند که مکمل‌های گلوتامین بهبود سلامتی و کاهش عفونت‌های بعد از جراحی را به دنبال خواهند داشت. این مکمل‌ها ایمنی بدن حیوانات آلوده به باکتری یا ویروس را نیز بهبود می‌بخشند.

تاثیر گلوتامین بر سلامت روده

گلوتامین به صورت مستقیم بر سلامت روده تأثیر می‌گذارد و از این طریق نیز بهبود سیستم ایمنی بدن را موجب می‌شود، چراکه در بدن انسان روده بزرگ‌ترین قسمت از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهد. عملکرد ایمنی سلول‌های روده و همچنین وجود باکتری تریلیون در آن موجب اهمیت روده در سیستم دفاعی بدن شده است.

گلوتامین منبع مهم انرژی برای سلول‌های روده نیز محسوب می‌شود که به حفظ سد بین روده و سایر ارگان‌ها موجود در بدن کمک می‌کند و از نشت مواد و باکتری‌های از آن به کل بدن جلوگیری می‌کند. گلوتامین تأثیر مهم و به سزایی در رشد طبیعی و نگهداری سلول‌های روده می‌گذارد و از این رو در سلامت بدن نقش مهمی را ایفا می‌کند.

تأثیر بر افزایش عضله و عملکرد آن

مشاهدات و مطالعات بسیاری نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌های گلوتامین افزایش حجم توده‌های عضلانی را به دنبال دارد. همچنین این مکمل‌ها باعث کاهش میزان چربی و افزایش قدرت بدن می‌شوند. زمانی که ورزشکاران در حین انجام تمرین‌های سنگین احساس عطش و تشنگی می‌کنند، این مکمل ضمن افزایش عملکرد آن‌ها، مایعات و الکترولیت بیشتری را جذب بدنشان می‌کند. امروزه تحقیقات ثابت کرده است که مکمل‌های گلوتامین با افزایش سطح هورمون‌های رشد میزان خستگی ناشی از تمرینات سنگین ورزشی را کاهش می‌دهند. غلظت بیرونی گلوتامین از طریق فعال سازی سیگنال MTOR به افزایش سایز عضله‌ها نیز کمک می‌کند.

دیگر مزایا مصرف مکمل گلوتامین

علاوه بر موارد اشاره شده مصرف مکمل گلوتامین فعالیت‌های زیر را نیز بهبود و تسریع می‌بخشد.

• حمل کننده و منتقل کننده کربن در کربوهیدرات‌ها
• انتقال دهنده نیتروژن در فراگشت
• حمل کننده غیر سمی آمونیاک در جریان خون
• بهبود عملکرد صحیح کلیه، طحال، سیستم گوارش
• برقرار کننده اسیدیته در کلیه به وسیله سنتز آمونیوم

علاوه بر این، مصرف مکمل گلوتامین به کسانی که علائم زیر را دارند نیز توصیه می‌شود.

• اضطراب
• تمایل به مصرف الکل یا شکر
• یبوست یا اسهال
• توده عضلانی کم
• سیستم ایمنی ضعیف
• بهبودی زخم
• بهبودی کند بعد از تمرینات

نکاتی در خصوص مصرف مکمل گلوتامین

قبل از مصرف گلوتامین موارد زیر را در نظر بگیرید

• نوجوانان در محدوده سنی 11 تا 18 سال از گلوتامین به مقدار 0.7 گرم به ازای هر کیلوگرم می‌توانند استفاده کنند و بیشتر از آن به این رده سنی پیشنهاد نمی‌شود.
• با وجود فایده‌های فراوان گلوتامین در بدن، این مکمل به افراد مبتلا به سیروز توصیه نمی‌شود، چراکه تشدید این بیماری را به دنبال دارد.
• با توجه به عدم وجود اطلاعات در خصوص عوارض ناشی از مصرف مکمل در دوران بارداری و شیردهی، استفاده از این ماده غذایی در این دوران را پیشنهاد نمی‌شود.
• کسانی که از بیماری‌های شدید کبدی رنج می‌برند بهتر است که استفاده از این مکمل را قطع کنند.
• مکمل گلوتامین ممکن است احتمال تشنج را در افرادی که به این بیماری دچار هستند بالا ببرد. از این رو بهتر است که چنین افرادی از این مکمل استفاده نکنند.
• افرادی که از اختلالات روانی رنج می‌برند نیز این مکمل را در رژیم غذایی خود نباید قرار دهند.

نحوه مصرف مکمل گلوتامین

میزان گلوتامین مصرفی در روز 20 تا 30 گرم است که برای بیماران به صورت تزریقی صورت می‌گیرد، چراکه بیماران به صورت کامل به این مقدار احتیاج دارند و با تزریق، تمامی دز دارو به سایت هدف منتقل می‌شود. تنها سی درصد از میزان گلوتامین مورد احتیاج بدن توسط مواد غذایی تامین می‌شود. از این رو مصرف روزانه 30 گرم از این آمینو اسیدها در کنار کربوهیدرات جهت حمایت از مصرف گلوکز پیشنهاد می‌شود. در حین تمرین‌های ورزشی یا در اواسط آن نیز جهت آبرسانی، انتقال الکترولیت و همچنین متابولیسم BCEE از مکمل گلوتامین استفاده کنید.

جمع‌بندی

گلوماتین آمینو اسید اساسی و مهم برای بدن است که علاوه بر سنتز آن از طریق بدن توسط مواد غذایی مختلفی نیز تامین می‌شود. با این وجود ممکن است در مواردی همچنان نیاز به این ماده مغذی در بدن حس شود که این نیاز از طریق مکمل گلوماتین رفع می شود.

از این رو در متن بالا به فواید، بایدها و نبایدهای مصرف این مکمل پرداخته‌ایم که به عنوان راهنمایی کامل برای مصرف کنندگان آن باشد. برای انتخاب مکمل مناسب به داروچی سر بزنید