کم خونی و انواع آن

یکی از شایع ترین مشکلات و بیماری ها در میان مردم به خصوص خانم ها کم خونی می باشد .

این عارضه زمانی بروز می کند که سطح هموگلوبین خون از حد استاندارد پایین می آید .

هموگلوبین در فرایند حمل و اکسیژن رسانی از ریه ها به تمامی اندام های بدن کمک می کند .

کم خونی انواع مختلفی دارد که میتوان در میان آنها به موارد زیر اشاره کرد :

  1. کم خونی ناشی از فقر آهن (IDA)
  2. کم خونی مگالوبلاستیک یا فقر ویتامین
  3. بیماری های نهفته
  4. بیماری های خونی ارثی
  5. کم خونی آپلاستیک

1.کم خونی ناشی از فقر آهن (IDA)

همانطور که از عنوان می توان دریافت کرد ، کم خونی ناشی از فقر آهن زمانی رخ می دهد که سطح آهن موجود در بدن پایین بیاید .

این نوع از کم خونی شایع ترین نوع آن در میان سایرین می باشد .

 

قرص آهن را زیادی نخورید - ایسنا

این حالت از کم خونی معمولا در اثر از دست دادن خون به دلیل مشکلاتی همچون عادت ماهیانه های سنگین ، پولیپ های روده ، سرطان روده و یا زخم های داخلی بروز می کند.

این عوامل موجب کاهش سطح آهن خون شده و از آنجایی ه بدن برای ساخت هموگلوبین به آهن نیازمند است فرد مبتلا دچار کم خونی می شود .

یکی دیگر از دلایل ابتلاع به این نوع کم خونی نداشتن رزیم غذایی مناسب بوده که موجب عدم دریافت آهن کافی در بدن می شود .

باید توجه داشت که کم بود آهن در دوره ی بارداری موجب کم خونی و فقر آهن هم در مادر و هم در نوزاد می شود .

 

10 نشانه هشدار دهنده اولیه فقر آهن

در چنین شرایطی می توان با مصرف مواد غذایی همچون گوشت گاو ، صدف های خوراکی ، اسفناج ، عدس ، سیب زمینی کباب شده با پوست و تخمه آفتابگردان آن مورد نیاز بدن را به مرور تامین کرد .

از دیگر راه های رایج درمان کمبود آهن می توان به مصرف مکمل های غذایی همچون قرص آهن اکتی آیرون  اشاره کرد .

2.کم خونی مگالوبلاستیک یا فقر ویتامین

این نوع از کم خونی زمانی اتفاق میوفتد که بدن دچار کمبود فولیک اسید و یا ویتامین B12 باشد .

وجود این ویتامین ها در بدن موجب حفظ سلامت خون و سیستم عصبی می شود .

از این رو وجود این منابع در بدن امری الزامی است .

در این نوع از کم خونی بدن گلبول های قرمزی تولید می کند که نم توانند اکسیژن را به خوبی در بدن جا به جا کنند .

راهکارهای فوری برای درمان کمبود آهن در بدن

قرص های مکمل حاوی فولیک اسید همانند قرص فولیک اسید می توانند این نوع از کم خونی را درمان کنند .

فولیک اسید را همچنین می توان با مصرف مواد غذایی همچون دانه ها ، بنشت ها ، مرکبات ، آب میوه ها ، سبوس گندم  سایر غلات ، سبزیجات برگ پهن و سبز تیره ، گوشت طیور و صدف ، در بدن تامین کرد .

در برخی شرایط تشخیص کم خونی از نوع کمبود ویتامین B12 امری دشوار است .

این نوع کم خونی معمولا در افرادی که مبتلا به کم خونی شدید هستند بروز می کند که در واقع نوعی بیماری خود ایمنی است .

کاهش میزان ویتامین B12 در بدن موجب کرخی و بی حسی دست ها و پاها ، مشکلات در ره رفتن ، از دست دادن حافظه و مشکلات بینایی می شود .

در چنین شرایطی نوع درمان بستگی به نوع عارضه ایجاد شده دارد ولی ر هر صورت مصرف مکمل های B12 همچون ویتامین ب کمپلکس امری ضروری می باشد .

3.بیماری های پنهان

برخی از بیماری ها در روند تولید گلبول های قرمز تاثیر منفی می گذارند . برای مثال ، افرادی که به بیماری های کلیوی به ویژه بیمارانی که دیالیز می شوند در معرض ابتلا به کم خونی قرار دارند .

افزایش تعداد گلبول های قرمز خون با این روش

کلیه های این بیماران قادر به ترشح هورمون های کافی برای تولید گلبول های خونی نبوده و در هنگام دیالیز نیز آهن از دست می دهند .

 

4.بیماری های خونی ارثی

در این مورد اگر در افراد خانواده سابقه بیماری خونی وجود داشته باشد امکان ابتلاع سایر افراد خانواده نیز افزایش میابد .

یکی از عارضه های کم خونی ارثی در افراد کم خونی داسی شکل می باشد .

این گلبول های قرمز داسی شکل ، بر خلاف یک گلبول قرمز معمولی حرکت سختی در رگ ها داشته و لبه های خمیده دارد .

این گلبول های ناقص نمی توانند در رگ های خونی ظریف به راحتی حرکت کنند در نتیجه مسیر حرکت سایر گلبول ها به سوی اعضای بدن را مسدود می کنند .

نحوه تغییر شکل گلبول های قرمز در بیماری کم خونی داسی شکل - بخش دوم | گیلارو

بدن پس از تشخیص این گلبول ها آن ها را نابود می کند اما امکان تولید گلبول های سالم جایگزین با این سرعت برای بدن ناممکن است .

همین امر سبب کم خونی می شود .

به کم خونی که در آن گلبول های قرمز سر های تیز داشته باشند کم خونی داسی شکل می گویند .

5.کم خونی آپلاستیک

کم خونی آپلاستیک نوع بسیار نادری از کم خونی است که در ان بن به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمی کند .

این امر بر روی گلبول های سفید نیز تاثیر گذاشته و خطر ابتلاع به عفونت ها و خونریزی های غیر قابل توقف را افزایش می دهد .

این حالت از کم خونی دلایل مختلفی دارد که عباتند زا :

  1. روش های درمانی سرطان ها ( پرتورمانی و شیمی درمانی
  2. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی ( مانند مواد مورد استفاده در برخی حشره کش ها ، رنگ و پاک کننده ها شوینده های خانگی  )
  3.  برخی داروها ( مانند داروهای مخصوص درمان روماتیسم مفصلی )
  4. بیماری های خود ایمنی ( مانند لوپوس )
  5. عفونت های ویروسی که بر تراکم استخوانی تاثیر می گذارد .

گلبول قرمز چیست؟ | سلول سبز

 

 

روش درمان این نوع کم خونی به نوع آن بستگی دارد .

این بیماری را می توان با تعویض خون ، مصرف دارو و یا پیوند مغز استخوان درمان کرد .

کم خونی برای پیشترفت به زمان نیاز دارد و به مرور زمان علائم خود را نشان می دهد.

علائمی همچون :

  1. خستگی
  2. ضعف
  3. عدم توانایی در کار و تحصیل
  4. کاهش دمای بدن
  5. پریدگی رنگ پوست
  6. ضربان قلب سریع
  7. کوتاهی تنفس ها
  8. درد سینه
  9. سرگیجه
  10. تحریک پذیری
  11. کرخی
  12. سردی دست ها و پا ها
  13. سردرد

اشاره کرد .

 

تشخیص کم خونی تنها با یک آزمایش خون امکانپذیر بوده و در صورت مثبت بودن جواب آزمایش ، انجام یکسری آزمایشات برای تشخیص نوع کم خونی امری واجب است .

توجه داشته باشید که انتخاب نوع درمان کم خونی بستگی به علت بروز آن دارد .

برای مثال ، نحوه درمان کم خونی گلبول های داسی شکل با نحوه درمان کم خونی ناشی از رژیم غذایی فاقد آهن یا فولیک اسید متفاوت است .

به همین دلیل مراجعه به متخصص مربوطه برای معالجه نیز لازم است .